توسعه فردی چیست و چرا برای رشد و پیشرفت اهمیت دارد؟
ما انسان‌ها به‌صورت فطری تمایل به رشد داریم و می‌خواهیم کیفیت زندگی خود را از هر لحاظ افزایش دهیم، ثروت بیشتر، تناسب‌اندام، احساسات خوب و سلامتی بهتری داشته باشیم، روابط فردی و اجتماعی مؤثرتری را با سایر افراد زندگی‌مان بسازیم اما نکته اینجاست که به شکل دقیق نمی‌دانیم چگونه باید این کارها را انجام دهیم. توسعه فردی، راهی است برای رسیدن به آرزوها و آمالی که ممکن است فراموششان کرده باشیم.
به عبارت دقیق‌تر توسعه فردی عبارت است از:
فرآیند بهبود و رشد فرد از طریق تقویت مهارت‌های شخصی و اجتماعی، کسب دانش و آگاهی و خلق ثروت -مادی و معنوی- را توسعه شخصی (توسعه فردی) می‌نامند.
تصمیم به توسعه شخصی به این معنی است که افراد مهارت‌ها و توانایی‌های خود را مدام ارزیابی کنند و با بررسی اهداف قبلی خود، طوری عمل کنند که در لحظه بیشترین کیفیت و بهره‌وری را داشته باشند.
توسعه فردی نه‌تنها به خود شخص که از هر لحاظ به نفع اجتماع است. زمانی که فردی در مسیر توسعه فردی قدم برمی‌دارد به خاطر بالا بردن تمام ارزش‌های زندگی، فردی بهتر برای جامعه خود قلمداد می‌شود. از آنجا که جزء نمادی از کل است اگر تک‌تک آحاد یک جامعه به اهمیت این مسئله واقف شوند و در جهت توسعه فردی گام بردارند، ما جامعه‌ای خوب و ایدئال خواهیم داشت.
شاید لازم باشد به جای این شعارهای واهی و پوچ که عملا دردی از جامعه را دوا نمی کند، شعار توسعه فردی را هدف خود قرار دهیم و تک تک افراد خودشان را موظف بدانند که در جهت توسعه فردی گامی بردارند.
چرا توسعه فردی؟
تا به حال به این مسئله توجه نموده اید که زمانی که برنامه یا هدفی ندارید توجه شما به چه سمتی معطوف می شود؟ در واقع توجه اکثر مردم در چنین وضعیتی به سمت سرگرمی یا حواس پرتی پیش می رود. نمایش های تلویزیونی، فیلم ها، بازی های ویدئویی یا رسانه های اجتماعی مغز ما را درگیر می کنند.
اگر شما یک سرمایه گذار باشید توجه خود را معطوف دستاوردهای خارجی و وضعیت مرتبط با آن معطوف می سازید پس توجه شما بیشتر روی کار، بهره وری بالاتر و درآمد بیشتر است. مهمترین سوال در هنگام طراحی یک برنامه توسعه فردی این است: توجه و آگاهی خود را به سوی چه چیزی معطوف سازم؟
زمانی که برنامه مشخصی برای خود ندارید و توجه خود را بیشتر روی سرگرمی و مواردی از این قبیل قرار می دهید قطعا حس خوبی در خود احساس نخواهید کرد. در واقع از این سبک زندگی راضی نخواهید بود.
داشتن یک زندگی کامل و معنادار ما را مستلزم می سازد تا ابعاد توسعه فردی بیشتری را از درون خویش، شناسایی کنیم و یک برنامه توسعه فردی می تواند در این راستا بسیار تأثیرگذار باشد.
توسعه فردی مختص چه کسانی است؟
توسعه شخصی محدود به هیچ سن، حرفه و جنسیتی نیست. توسعهٔ شخصی نیاز هرکسی اعم از زن و مرد، خانه‌دار و شاغل، مجرد و متأهل، نوجوان، جوان، میان‌سال و حتی کهن‌سال است. به‌عبارت‌دیگر همه ما به‌عنوان یک جزء از جامعه تازنده هستیم به توسعهٔ فردی نیاز داریم.
از چه زمان می‌توانیم برای توسعه فردی اقدام کنیم؟
توسعه فردی یک فرآیند مادام‌العمر است که پایانی ندارد. در هر زمان فرصت‌هایی برای بهبود و توسعه وجود دارد و یک فرد مصمم و قاطع، هرروز برای اینکه زندگی بهتری داشته باشد تلاش می‌کند.
برای اینکه بتوانیم نیازهای توسعه‌ای خود را ارزیابی کنیم، باید نگاهی به گذشته داشته باشیم تا چهارچوب‌هایی که برای خود شکل داده‌ایم و زیرساخت‌هایی که زندگی خود را بر آن‌ها بنانهاده‌ایم بشناسیم. همچنین باید زمان حال را نیز بررسی کنیم: چه راه‌ها، فرصت‌ها و ظرفیت‌هایی برای بهبود وجود دارند؟ و مهم‌تر از همه آینده‌ای که مطلوب ماست را برای خودمان به تصویر بکشیم: اهداف و آرزوهای ما چه هستند؟ دوست داریم به چه جایگاهی برسیم؟ مهمترین اولویت‌های ما چه خواهند بود؟
نخستین گام توسعهٔ فردی احساس نیاز به تغییر و اراده برای دگرگونی و تحول است؛ بنابراین هرگاه که احساس کردید، زندگی‌تان آن‌طور که می‌خواستید باب میلتان نیست و نقصی در زندگی وجود دارد بایستی اقدام کنید. نقطه شروع خود شما هستید. تا زمانی که شما برای آغاز این مسیر مصمم نشده‌اید به دنبال جزوه و کتاب توسعهٔ فردی، کارگاه توسعه فردی و یا هر عامل بیرونی دیگری نباشید. نقطه شروع توسعه فردی شما هستید؛ توسعه از ذهن شما آغاز می‌شود.
توسعهٔ شخصی سفری همیشگی است که لحظه‌لحظه آن نیازمند یادگیری است. این فرآیند به ما فرصت می‌دهد که نقاط قوت و نقاط بهبود خود را بشناسیم، بسنجیم و برای بهبود و توسعهٔ آن تلاش کنیم.
زمانی که تصمیم به نوشتن این مبحث کردم، انگیزه من از نوشتن این مباحث بهبود کیفیت زندگی خودم و اطرافیانم بود و مطالب پیش رو حاصل تجربیات بنده درگذر زمان و نحوه عملکردم در مواجه با مسائل بوده است.
مباحث زیر